Pangwa ginra ni hte Law Hkawng ginra
majan poi ni hta tinang a saidaw saichyen myu sha ni manu mana si hkala hkrum
nga ai lam shiga na chye lu ai .
N-dai
zawn nga ai shiga ni hpe n-kam hti, n-kam na ai. Raitim- ya gaw mu taw, na taw nga sai re. N- dai shiga gaw
kabu hpa shiga n-rai. Yawn hpa, myit machyi hpa shiga rai nga ai. Byin lai mat
wa sai nga tim Labau n-tsawm ai lam ni rai nga ai. N-dai lam ni a ningpawt
“Hpyen Madung Kadai ta?”…ngu ai hpe anhte sawk sagawn ra na ga ai. Byin ngut
sai ngu nna malap kau shaprai kau n-mai nga ai. Laika ka ai wa a myit kraw hta
dai ni du naw machyi hkam sha taw nga ai re. Manu mana si hkala ai ngu ai gaw
loi li sha n-rai nga ai. Grai law ai. Mazang n-rin, kahtap gala, arum ara si ru
mat ai hpe tsun mayu ai lam rai nga ai.
Raitim
Myen hpyen Sa wa ni chyawm- shanhte dawk ai Sumprat kang sai, awng dang sai nga
grai kabu gumlawt ka manawt taw na masai.
“
KIA gaw- tinang dap de htim shang wa ai hpyen ni hpe koi yen n-lu hkap shingle
gasat ai lam sha re” Shiga hta dai hku tsun da nga ai. Teng ai. Kadai wa tinang
hpang de htim shang wa ai hpyen wa hpe kabu gara the hkap tau hkalum la taw na
ta? Sinda hkap jen ya nna si hkam mana taw na rai ta? “Htim shang wa ai”… ngu
ai lachyum gaw- tinang a hkum hpe tinang grai ja dum nna (shn) manangwa hpe yu
kaji nna “shanhte zawn re sha mi”…ngu nna yu kaji ai lam rai nga ai. N-gun ja
dum ai kadai ta? Htim shang wa ai kadai ta? Hpa majaw rai ta? Mahtai tam ra na
saga ai.
KIA
- shanglawt Share shagan ni hku nna, kade n-kam tim, kaning n-chye di mat ai
majaw hkap ninghkap gasat ra mat ai lam re hpe chye ai. Shaloi gaw kadai mahtang shut a ta? Shanglawt ni tsep kawp n-shut ai lam dan dawng
nga ai. Shut ai gaw Myen a Lagaw lata tai nna KIA dap Ba (1), dap dung (10) de
htim gasat shang wa ai Zahkung Ting Ying
a Pangwa BGF hte Pyitu Tsit ni rai nga ai. Law Hkawng lahta daw hpe Febuary
25, 2013- hta kalang mi, March (3) ya hta
kalang mi, Lawngwaw, Lachik hte Lisu ni lawm ai Pyithu Tsit (600) jan hte lung
gasat ai lam rai nga ai. Hpa majaw Dap
Ba (1) hpe n-dai ram nlu n-mai nga gasat taw ma ta? Lam madung ni hpe chye nan
chye da ra ga ai re majaw- kalang bai
kahtap sang lang dan ai lam rai li ai. Mabyin gaw-
1988-ning
“Matsat Mali” jawngma ni rawt malan ai majaw Ne Win wa Dung punghkum shamat kau
nu ai. Mung masha ni mung nau gasu kabrawng wa ai majaw, Myen hpyen dap ni gaw
“Yu” n-hkun e pyi shang rawng mat na zawn nga ai ten ni rai nga ai. Dai ten hta
Miwa ni jaw sha ai n-gu, Miwa ni jaw makret ai” Wa n-ra” sha makret nna asak
matut lai wa sai lam, Miwa gaw shanhte a asak madu, Chyeju madu re ai lam hpe
Wun gyi Awng Min wa Letpadaung e yin la
hkam la lai wa sai re.
Dai
hta n-ga- Miwa hpe mung hkrit ra ai lam Awng Min wa matsan shayen nga tsun dan
taw nga ai. She hkrit ra law. Sam mung ,Miwa mung jarit kaw UWSA hpung e Miwa
communist ni “Wa” mying hkam nna hpyen Ma 30000 (Mun masum) jan shang rawng taw sai n-rai? Shanhte gaw- 150 mm Amyawk kaba
ni, Tank Car ni, Nbungli gap Missile Rocket ni tang tawn, sharawt tawn da masai re. N-sang daw ai Nepyidaw de Missile
Rocket langai mi daram Dum bang dat jang Than Shwe, Theing Sein ni achyang hkat
hkat rai si magyi mat wa lu nga ai n-re ni? Dai majaw Miwa ni tsun ai, shangun
ai yawng hkra hpe Myen ni hkan galaw ya ra nga manu ai.
Ya
n-dai kalang mung- Miwa mung de lagu htaw sharut la taw nga ai “Molybdenum” ngu
ai N-hprang Sut rai pru ai Law Hkawng ginra hpe Shanglawt ni a lata kaw nna
n-lu n-mai bai gasat kri si shangun sai re. Dai Molybdenum N-hprang Sut rai ni
gaw Miwa ni a matu Dollar Million hku
nna lu taw ai Wunpawng Mungdan kaw na pru ai manu dan N-hprang Sut rai amyu mi rai nga ai.
Anhte
W-P myu sha ni hta- “Nga Uhpung hka jang Sharaw shat tai” …nga ai Ga Malai nga
nga mali ai. W-P sha ni Uhpung hka jang Myen hte Miwa a garawt sha ai hkrum na
ga ai re. Dai hpe Zahkung Ting Ying n-chye a ni? Chye dik. Chye dik. Waingmaw
hkran pyi lai ai. Rai yang shi hpa majaw Myen Sa wa ni hte pawng nna shada sat
hkat shangun taw ai re ni? Shi hpa majaw
myit n-machyi aid a i? Mahtai gaw- dai si hkala hkrum ai saidaw saichyen ni
gaw Zahhkung Ting Ying hte hpa n-daw n-
ang ai chyasam masha rai taw ai majaw rai nga ai. Lam mi hku tsun ga nga yang
zahkung Ting Ying gaw W-P myu sha Lachik
jet n-re ai Miwa sai rai nga ai majaw re. N-tsa lam Lachik hking bu hpun n-na, Lachik ga
mi shaga taw tim kata lam na myit jasat hte kyang lailen ni ma hkra gaw, anhte
W-P sha ni a myit jasat, Htunghking maka kumla ni the Wa shakap shai rai taw ai
hpe mu mada lu na ga ai. Langda u gaw gara hku U yen Sinwa byin tai wa lu na
rai ta?
Zahkung
Ting Ying hpe Lachik myu sha ni mu mada hkam sha ai Ningmu hte Ga n-sen ni hpe
bai madat yu ga.
“Mang Ying Ze Hkung gaw-
hpa n-chye ai Maru, Lashi Krung, Htaw Gaw, Lawk Hkawng ga na Hpu nau ni hpe amyu shada lachyen
lahka, sai garan ai lam ni galaw lai wa sai. Myu tsaw Mung tsaw myit rum manang
ni hpe lam woi shadam kau nit dai.”
“Tinang a makam masham
lam hta mung sadi n-dung, Shinggyim masha lam hta mung sadi n-dung, Uhpung
Uhpawng lam yan hta mung sadi ndung ai masha gaw Mang Ying nang nan rai nga
sai.”
“ Ya kalang bai- Dingla
Ugut gu, Lagaw langai mi waw hkran de lahkam tawn nna, tinggyeng akyu hpe sha yu,
tinang nga pyaw na lam hpe chyu mada, Labau n-rum ai wa kaw myi man tam,tinang
a amyu kashu kasha ni hpe manu n-shadan, Myen hpyen hpung ni a shawng si Gwiran
shatai, shada gap hkat si shangun nga ai.”
“
Pangwa ginra, Ngaw Chang Krung masha ni hpe Ka-ni, Nanghpam tsi amyu myu hte
Gumhpraw jaw nna, KIA hpe gasat shangun ai lam ni gaw tinang maga de na
Mungchying shawa hte Ramma ni yawng tsun nga ma ai.”
“
Dai hta n-ga-Mang Ying Ze Hkung gaw- Waingmaw, Myitkyina hkan na Lachik Salang
ni hpe shaga la nna- Lawngwaw, Lachik shada lapran kaw Sumprat kaba adit bang lai wa sai.”
N-dai
lahta de tang madun lai wa sai lam ni gaw- Zahkung Ting Ying a n-tsa Lachik myu
sha ni mu mada ai ningmu hte hkam sha ai lam ni rai nga ai. Shaloi-
(1) Lawngwaw hte Lachik
myu sha ni shada hpe lachyen lahka nga sai woi garan ai…………..Zahkung Ting Ying.
(2) Makam masham lam
hta mung sadi n-dung ai, Karai n-nga ai……..Zahkung Ting Ying.
(3) Shinggyim maasha
Uhpung Uhpawng lam yan hta mung ding man ai lam n-nga, myit manai makai re
ai………………..Zahkun Ting Ying.
(4) Asak Wagut gu, Lup
wa de lagaw langai mi lahkam nga sai ten du tim law hpa myit n-zim
ai………..Zahkung Ting Ying.
(5) Myen Sa wa hpyen ni
kaw myi man tam, tinang a amyu sha ni hpe Myen a shawng si Gwiran shatai
ai……………Zahkung Ting Ying.
(6) Ka-ni Yi kaba ni
galaw shangun,Ka-ni jak rung kaba shadun nna,Nanghpam lu sha amyu myu galaw shapraw nna myu sha ni hpe jahten,
Mungkan ting Ka-ni dut shabra ai…….Zahhkung Ting Ying.
(7) Jinghpaw mung kaw
na manu dan dik ai “Molybdenum” N-hprang sut rai ni hpe Miwa mung de lagu dut
sha taw nga ai Lagut N-du Kaba………..Zahkung Ting Ying.
N-dai zawn re ai Zahkung Ting Ying hpe Lachik myu sha ni a
Myutsaw, Mungtsaw Ningbaw ningla kaba ngu nna gara hku masat lu na rai ta? Teng
sha nga yang Zahkung Ting Ying gaw Lachik hpyi hpun da ai Miwa hkran masha rai
nga ai. Hpa majaw dai hku tsun lu a ta? Nga yang-
2012- ning November(27) ya shani na shiga hta- “
Jinghpaw mying hkam Miwa Ru sai Zahkung Ting Ying hte Dum n-ta masha ni a
Htunghking hte Sut gan” nga ai Ga baw hte Sumla ni hpe mu mada lu nga ai. Dai
Shiga hta-
“
Miwa, Lachik, hte NDAK ni a lam hpe dinglun mayu nna tsun ai n-re lam, Myen
hpyen ni hpe shakawn shagrau chye ai Zahkung Ting Ying gaw Jinghpaw (Kachin) ni
hte nga sat nga sa lam, Htunghking lailen ni n-bung ai lam dan dawng hkra sang
lang dan ai lam sha re lam tsun da nga
ai.
Lum
palawng kaba hpun nna Namsi nam saw, malu masha ni hte Amwetaing Wan shadaw
shachyi tawn da ai Madu jan a Lup makau e tsap nga ai Zahkung Ting Ying a Sumla
hpe mu mada lu nga ai. W-P jinghpaw Lachik amyu ni hta n-dai zawn Lup kaw sa
“Naw” n-na hkungga jaw ai Htunghking
n-nga ga ai. Dai hta n-ga Zahkung Ting
Ying Jan a Lup hpe Miwa Hkrang Design hku nna mu mada lu nga ai. Lup a Pai hte
Hkra maga ni hta mung, Miwa laika ni hpe mu mada lu nga ai. Lachik ni a Lup kaw
gara hku Miwa laika sa kap na ta? N-dai Htunghking gaw Miwa ni a Lup Naw ai (
Uk-gu Kadaw Poi) nan rai nga malu ai.
Matut
nna- KIA shanglawt ni the Zahkung Ting Ying wa matut mahkai lai wa sai lam ni
hpe matut tang madun na n-ngai.
Du
Kaba Zau Seng gaw- Rawt Malan hpung hpaw na matu 1961-ning Febuary shata praw
(5) ya shani lit nga ai Salang ni hte Lahta Sam mung daw Lashio mare, Lung Law
Pa kaw zuphpawng galaw nu ai. Dai zuphpawng hta du dung lawm ai Salang ma hkra
myit mang langai, n-sen langai hte “Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpung” KIO hpe
hpaw shabawn dat masai. Bai- matut nna, “Wunpawng Mungdan Shanglawt Hpyen Dap”
KIA hpe mung awng dang ai the hpaw dat masai.
Dai
hta mung Ning baw hku nna Du Kaba zau Seng hpe sha jawm tang sharawt n-htawm,
shi a Ningtau hku nna Salang Zau Tu hpe tang sharawt masai. Dai zawn KIO the
KIA hpe awng dang ai hte hpaw ninghtan dat lu sai re majaw dai shani Febuary
(5) ya hpe Wunpawng sha ni a “ Rawt Malan N-htoi” shani ngu masat tawn masai.
( “Wunpawng Labau Ginshi”…..By- Htingbai Naw Awn Page- 169).
Dai hpang-
1962 ning hta Bochuk Ne Win a rawt malan ai “ Tawlan Ye Asuya” gaw Wun gyi chuk
U Nu a lata kaw na “Ahna” bai zing la kau masai. Grau nna Bochuk Awng San the
myit hkrum tawn ai” Pang Long Ga Sadi” ni- shi ( Awng San) si mat sai re majaw
hpa n-seng sai lam, U Nu woi awn ai Parliament
Democracy hpe mung dawm kau nna ( Gum lang=Taw lan kau nna) M-S-L
“Myanma Socialist Lantsin Party” hpe General Ne Win ningbaw ai hpyen dap ni
manat tek up hkang sha mat wa masai.
Dai
1962-ning grup yin e, Shanglawt KIA ni n-nan rawt malan ten ( Htunghpau Sinat
kaw Na Jawn chyen ni zawk bang n-na) Myen hpe agying agang gasat ninghkap hpang
wa ai ten mung rai nga ai.
KIA…
nga jang- Myitkyina mare kata hkan, Hpyen dap, Balik dap ni pyi grai hkrit
kajawng ai ten, Myitkyina mare ka-ang Immigration rung na Sinat laknak ni hpe shani
chyingtung e sa htawm magawn mat wa ai ten mung rai nga ai. Myutsaw myit kade
ram hkru grung a ta? nga yang- Jinghpaw La sha ni Myen Buhkang, Num sha ni Myen
Labu kachyi mi pyi n-mai bu ai ten rai nga ai. Myen Buhkang, Myen labu bu ai mu
jang, Modaw n-tsa hkan na pyi garawt jahkrat nna “ Myen myit myit ai nga”…”Bye”
katut ai ten rai nga ai.
1963-ning
grup yin hkan laika ka ai wa gaw Lawu Tsang Jawng ma sha naw rai nga ai.
Raaitim Myitkyina mare kata na U-G ( Under ground) shamu shamawt ai lam ni hta
tsumra mi shang lawm lai wa yu sai re. Ga shadawn- Shanglawt laika ni shalai ya
ai. Shanglawt Poster ni hpe Myitkyina mare shara magup hkan shakap, Myitkyina
mare masha ni gaw- Shanglawt KIA shang sai nga hkrit she hkrit jawng ai hpe ya
du hkra naw dum nga ai re. Dai hta n-ga
laika ka ai wa a lawu lahta Kahpu Gam hte Shanglawt kaw na dat tawn da ai Sau
Ying ni hte Myen Sinat Machyu Pala ni, Hpyen Arung arai ni Shanglawt Dap de
makoi shalai ya ai lam ni hpe mung galaw lai wa sai. Dai ten hta laika ka ai wa
gaw Myitkyina K-B-H-S ( Kachin Baptist High School) jawng ma rai nga ai.
No comments:
Post a Comment